Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

 

tampon - (wattenprop)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

tampon zn. ‘wattenprop’
Nnl. tampon ‘prop voor de monding van een kanon en bij heelkunde ter stopping van het bloeden’ [1832; Weiland], ‘kussentje om een koperplaat van inkt te voorzien’ [1796; iWNT], ‘stootkussen (aan een spoorwagon)’ [1859; iWNT], ‘wattenprop om bloed e.d. te stelpen’ [1864; Calisch], ‘inwendig maandverband’ [1961; Van Dale].
Ontleend aan Frans tampon, met voor bovengenoemde eerste vier betekenissen resp. de dateringen 1388, 1676, 19e eeuw en 1810. In het Frans zijn dit slechts enkele van de betekenissen die het woord heeft, naast die van ‘prop; stempel; buffer; plug e.d.’. De oorspr. betekenis is ‘houten afsluitpin’ [1388; TLF] en het woord is ontleend aan een genasaleerde Frankische nevenvorm van het Germaanse woord → tap.
Lit.: Philippa 2004: 57

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

tampon [wattenprop] {1796 in de betekenis ‘inktkussen’} < frans tampon, een genasaleerde variant van tapon [prop, dot], van tape [prop], uit het germ., vgl. tap en hoogduits Zapf.

J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden

tampon znw. m., ‘prop watten voor bloedstelping’, eerst nnl. < fra. tampon, een genasaleerde vorm naast ouder tapon < frank. *tappōn, waarvoor zie: tap.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

S.P.E. Boshoff en G.S. Nienaber (1967), Afrikaanse etimologieë, Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

tampon: watteprop; Ndl. (na Kil) tampon, soos Eng. tampon (naas ouer tampion/tompion), uit Fr. tampon, mntl. v. Germ. herk.

Thematische woordenboeken

N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

tampon (Frans tampon)
Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

tampon ‘wattenprop’ -> Indonesisch tampon ‘wattenprop’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

tampon wattenprop 1920 [WNT] <Frans

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Instituut voor de Nederlandse Taal