span 1 zn. ‘aantal voorgespannen trekdieren, koppel’
Vnnl. span ‘bespannen wagen’ (figuurlijk) in des Heeren span [1630; iWNT], nnl. ‘voorgespannen trekdieren’ in vier span trekpaarden [1768; iWNT], span ‘paar, stel (mensen)’ in t Grijze span [1827; iWNT]. Zie ook → spant voor een Middelnederlandse attestatie.
Verkorte Hollandse vorm van ouder gespan < mnl. ghespan ‘tuig van paarden, troep, verbond’ [1380-1400; MNW], dat is afgeleid met het achtervoegsel → ge- (sub d) van het ww. → spannen.
Nhd. Gespann ‘voor een wagen gespannen trekdieren’; oe. gespon ‘samenvoeging’.
Oorspr. was span een aanduiding voor trekdieren die voor een wagen gespannen werden. Aangezien dat er gewoonlijk twee waren, kwam in de 19^e eeuw de betekenis ‘stel, paar’ op.

span 2 znw. o. ‘twee voorgespannen trekdieren’, hollands voor gespan, mnl. ghespan ‘tuig en paarden, troep, gebint, verbond e.a.’, nhd. gespann ‘span paarden’, oe. gesponn o. ‘samenvoeging’. Afl. van spannen. — > ne. span (nu in U.S.A. en Canada, maar reeds 1527 ne. span ‘het spannen van paarden voor een voertuig’ (vgl. Bense 434).

Een andere afl. is mnl. span o. ‘wat gespannen wordt; verbond; dakbalk’, mnd. span ‘span, paar, gebint’. — Zie daarvoor nog: spant.

spannetje Een van de vele benamingen voor ‘biertje met een borrel ernaast’. In de jaren vijftig gehoord in Amsterdam, in het Bargoens. Inmiddels is het woord in bredere kring bekend. Het staat sinds 1984 in de Grote Van Dale.
Vergelijk koppeltje en stelletje.

[Boezeman 6; Endt 137; Reeuwijk 70]

Amerikaans-Engels span, een stel voorgespannen paarden, muildieren of andere dieren, die meestal in uiterlijk en gang op elkaar lijken (Craigie, Webster).
- Van Nederlands span; overgenomen in de zeventiende of achttiende eeuw en nog in gebruik.
* Het Nederlandse span betekent letterlijk ‘twee (of meer) voorgespannen trekdieren’, vandaar ook ‘twee bij elkaar passende trekdieren’, later ook gezegd van ‘twee bij elkaar passende zaken of mensen’. Span is afgeleid van het werkwoord spannen ‘vastmaken aan een voertuig of in een tuig’. De voorgespannen trekdieren kunnen met elkaar overeenkomen in kleur, bouw en dergelijke, maar voor het Nederlandse span is dat niet noodzakelijk. In het Amerikaans-Engels is dit echter kenmerkend geworden, en waarschijnlijk heeft men het Nederlandse leenwoord span overgenomen met deze betekenisvernauwing, ter onderscheiding van het algemeen Engelse team of yoke. Het woord span kan natuurlijk ook geleend zijn samen met sleigh (zie 2.12). Van het zelfstandige naamwoord werd het werkwoord to span afgeleid met de betekenis ‘overeenkomen in kleur en/of grootte’ (1828).
1769 Wanted, a Spann of good Horses for a Curricle.
1828 A span (pair) of horses is a common expression through all the state of New York, and even as far as Upper Canada. (OED)
1848 Span. A span of horses consists of two of nearly the same color, and otherwise nearly alike, which are usually harnessed side by side. The word signifies properly the same as yoke, when applied to horned cattle, for buckling or fastening together. But in America, span always implies resemblance in color at least; it being an object of ambition with gentlemen, and with teamsters, to unite two horses abreast that are alike. - Webster. This use of the word is not mentioned in any of the English dictionaries or glossaries. (Bartlett)
1945 I got a span of mules from the ranche. (Mathews)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.