Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

pips - (bleekjes, mat)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

pips bn. ‘bleekjes, mat’
Vnnl. pips ‘mat, bleek’ in datje soo pips en soo doots siet [1653; WNT stoof III]; nnl. pips, pipsch van hoenderen ‘lijdend aan de pip’ in Zat, als een pipze hen, nu mat, en moedeloos [1719; WNT], van mensen ‘mat, lusteloos, bleek’ in zy ziet er heel pips uit [1729; WNT].
Afleiding van pip, pippe ‘ziekte der slijmvliezen bij hoenders’ [1494; MNW], eerder al pip ‘slijm, snot’ [ca. 1350; MNW], dat ontleend is aan vulgair Latijn *pippita, *pipita, vervorming via *pitwita van klassiek Latijn pītuīta ‘slijm, fluim’, zie → pijnboom.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

pips [bleek] {1651-1700 in de betekenis ‘de pip hebbend (van vogels)’; de betekenis ‘bleek’ 1710} van pip.

J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden

pips znw. v. een bijvorm van pip, vgl. Kiliaen pipse ‘pipʼ en als Fris. ‘snotʼ is door de nhd. vorm beïnvloed. Daarentegen is het bnw. pips dat eig. ‘de pip hebbendʼ en dan ook ‘lusteloos, bleek, zwakʼ betekent, een afl. van nl. pip.

N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haag

pipsch bnw., nog niet bij Kil. Deze vermeldt wel “pipsigh. Fris. Valetudinarius, morbosus”, van pipse. Zie pip.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

F. Debrabandere (2011), Limburgs etymologisch woordenboek: de herkomst van de woorden uit beide Limburgen, Zwolle

puupsj, pups, pips, zn.: pip, pips (vogelziekte, gepaard met slijm), neusverkoudheid; oogvuil; oog. Hypercorrect voor pips, afl. van Mnl. pip(pe) ‘snot, slijm’ < Rom. pippita < Lat. pîtuîta ‘slijm’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

pips bleek 1710 [WNT]

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina