Mene tekel, (lett.): God maakt een einde aan uw heerschappij, u bent gewogen en te licht bevonden; (fig.) een dreigende waarschuwing in de vorm van een geheimzinnig teken.

In het bijbelboek Daniël wordt de laatste nacht uit het leven van de Babylonische koning Belsassar beschreven. Bij een enorm feestmaal gebeuren er vreemde dingen: een onzichtbare hand schrijft op de wand een Aramese tekst, die de koning niet begrijpt en zich laat verklaren door de profeet Daniël: 'Dit is wat er geschreven staat: Mene, mene, tekel ufarsin. En dit is wat het betekent: mene - God heeft de dagen van uw koningschap geteld en er een einde aan gemaakt; tekel - u bent gewogen en te licht bevonden; peres - uw koninkrijk is verdeeld en aan de Meden en de Perzen gegeven' (Daniël 5:25-28, NBV). Nog diezelfde nacht wordt koning Belsassar gedood. In het hedendaags Nederlands is een mene tekel nog steeds zoveel als een dreigende waarschuwing, een teken van een naderend onheil, zoals uit het hieronder gegeven citaat uit de NRC duidelijk blijkt. In poëzie vinden we de woorden ook terug. Vergelijk de volgende verzen uit het gedicht Onder de Brandaris (1970) van I. Gerhardt: 'Met interval van donkere seconden / waarin de branding zwaarder schijnt te ruisen / verschijnt een mene tekel op het laken' (Verzamelde Gedichten, 1980, p. 453). In deze verzen gaat het om het licht van de vuurtoren dat een bepaalde figuur op het laken laat verschijnen. Zie ook Gewogen, Teken.

Deux-Aesbijbel (1562), Daniël 5:25. Dat is nu de schrift, die daer verteeckent staet, Mene Mene, Tekel, Upharsiin. (Statenvertaling (1637): Upharsin i.p.v. Upharsiin.)
Handen- en voetental / verrichten in de lucht / een klein gebarenspel, een klucht / die hij alleen begrijpen zal; / het mene tekel en getal / van roekeloze hemelzucht. (G. Achterberg, Verzamelde gedichten, 1985 (Glazenwasser, 1949), p. 655)
In de beeldvorming is Van Mierlo aan het aftakelen. Van een onbetwiste partijleider is hij aangeland op het niveau van een klungelende minister. Het mene tekel voor hem moet zijn dat hij inmiddels is bekroond als onderwerp van spot. Vorige week won de tekenaar Peter van Straaten de prijs voor de beste politieke tekening van 1994 met Van Mierlo als slachtoffer. (NRC, dec. 1994)

mene tekel < aram. geteld, gewogen; zie Daniël 5 : 25.

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.