Meehelpen? Ga naar etymologieWiki
|
log - (snelheidsmeter van schip)Etymologische (standaard)werken
P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpenlog2 [snelheidsmeter van schip] {1670} < engels log [houtblok, waarmee de snelheid van een schip gemeten werd], misschien < middeleeuws latijn loggum < arabisch lauḥ [plankje]. De ‘log’ was aanvankelijk een rechtopstaand plankje aan een lijn. J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leidenlog 1 znw. v. ‘toestel om de snelheid van het schip te metenʼ. Daar het oudtijds een met lood bezwaard plankje was, kan men vergelijken me. ne. log ‘blok houtʼ, misschien ook ne. lag (sedert 1530) ‘achterblijvenʼ. — Het woord log is overgenomen als fra. loch (sedert 17de eeuw) en nde. log, nzw. logg. De wel aangenomen ontlening aan arabisch lanḥ ‘plankʼ is onzeker; Lokotsch vermeldt het niet. N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haaglog II (werktuig om de vaart van ’t schip te meten). Een internationaal woord, op arab. lauḥ teruggaand. J. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Den Haag / Gentlog 1 v. (werktuig), gelijk Eng. log, Zw. logg, De. log, uit Ar. lauḥ. Thematische woordenboeken
N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboeklog (Engels log)
L. Koenen, R. Smits (1992), Peptalk, De Engelse woordenschat van het Nederlandslog [*log] {blok} aan één kant verzwaard plankje waarmee de snelheid van een schip gemeten werd: aan de boeg gooit men het log, dat aan een touw zit met op regelmatige afstanden knopen erin overboord. Door de verzwaring staat het rechtop stil in de golven. Men meet vervolgens de tijd die het duurt voordat een bepaald aantal knopen is uitgevierd. Daaruit kan dan de snelheid in knopen per uur berekend worden. Uitleenwoordenboeken
N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015log ‘snelheidsmeter van schip’ -> Deens log ‘snelheidsmeter van een schip’; Noors logg ‘snelheidsmeter van schip’ (uit Nederlands of Nederduits); Ests logi ‘snelheidsmeter van schip’ (uit Nederlands of Engels); Frans loch ‘snelheidsmeter van schip’; Italiaans loch ‘snelheidsmeter van schip’ <via Frans>; Kroatisch log ‘snelheidsmeter van schip’ (uit Nederlands of Engels); Servisch log ‘snelheidsmeter van schip’ (uit Nederlands of Engels); Russisch lag ‘snelheidsmeter van schip’; Bulgaars lok ‘snelheidsmeter van schip’; Azeri lag ‘snelheidsmeter van schip’ <via Russisch>; Lets laga ‘snelheidsmeter van schip’ <via Russisch>; Litouws lagas ‘snelheidsmeter van schip’ <via Russisch>. Dateringen of neologismen
N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdamlog snelheidsmeter van schip 1670 [WNT] <Engels Overige werken
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW. |