Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

kwaliteit - (hoedanigheid; goede eigenschap)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

kwaliteit zn. ‘hoedanigheid; goede eigenschap’
Vnnl. qualitheit, qualiteyt ‘hoedanigheid, gesteldheid’ in namen, toenamen ende qualitheit vanden persoonen ‘namen, toenamen en hoedanigheid van de personen’ [1535; WNT toenaam], om zijn naem ende qualiteyt ... [1567; WNT amoveeren]; nnl. kwaliteit ‘positieve eigenschap’ in verstand, deugd, en geld ... dat zyn al veel kwaliteiten [ca. 1710; WNT].
Ontleend aan Frans qualité ‘hoedanigheid, staat’ [ca. 1119; Rey], eerder al Provençaals qualitaz ‘hoedanigheid’ [12^e eeuw; TLF], dat ontleend is aan Latijn quālitās ‘hoedanigheid, eigenschap’ (leenvertaling van Grieks poiótēs, afleiding van poĩois ‘wat voor een’), afleiding van quālis ‘wat voor een’, dat zelf een afleiding (met *-h₂-li-) is van (de stamvorm *k^we- van) quis, quid ‘wie, wat’, dat verwant is met → hoe. Voor het achtervoegsel -teit zie → faculteit.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

kwaliteit [hoedanigheid] {qualiteyt [eenheid, maat] 1561; in de betekenis ‘hoedanigheid’ 1573} < frans qualité < latijn qualitatem, 4e nv. van qualitas [hoedanigheid, eigenschap], van qualis [wat voor één?, zodanig als, zekere eigenschap bezittend].

C.B. van Haeringen (1936), Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Supplement, Den Haag

† kwaliteit znw., sedert het Mnl. Uit fr. qualité < lat. quâlitas. Ook elders ontleend.

Thematische woordenboeken

N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

kwaliteit (Frans qualité)

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

kwaliteit ‘hoedanigheid’ -> Fries kwaliteit ‘hoedanigheid’; Indonesisch kualitas ‘hoedanigheid’; Jakartaans-Maleis kwalitèt ‘hoedanigheid’; Sranantongo kwâlitèit ‘hoedanigheid’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

kwaliteit hoedanigheid 1573 [Plantijn] <Frans

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina