Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

jeremiade - (geweeklaag)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

jeremiade zn. ‘geweeklaag’
Nnl. jeremiades (mv.) ‘klaagzangen’ [1807; WNT zang I].
Ontleend aan Frans jérémiade, een eponiem; het is gevormd met het achtervoegsel -ade, dat abstracte zn. vormt die een durende handeling aanduiden, bij de naam Jérémie, Latijn Jeremias, Nederlands Jeremia. Jeremia is de naam van de bijbelse profeet aan wie het bijbelboek Klaagliederen wordt toegeschreven.
♦ jeremiëren ww. ‘weeklagen, jammeren’. Nnl. jeremieeren ‘id.’ [1848; WNT]. Afleiding van dezelfde naam Jeremia of terugvorming bij zn. jeremiade, dat eerder is geattesteerd. Het corresponderende Franse werkwoord jérémier [1857; Rey] is jonger en uiterst zeldzaam.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

jeremiade [klaaglied] {1818} < frans jérémiade, eig. een van de klaagliederen van de profeet Jeremia.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

jeremiade klaaglied 1802-1803 [WNT Bijv.+verb.] <Frans

Idioomwoordenboeken

F.A. Stoett (1923-1925), Nederlandsche Spreekwoorden, Spreekwijzen, Uitdrukkingen en Gezegden, drie delen, 4e druk, Zutphen

1025. Jeremiade.

Deze benaming voor een dikwijls overbodige, telkens herhaalde, vervelende klacht is een zinspeling op den naam van het bijbelboek de Claeg-Liederen Jeremia, waarin de profeet weeklaagt over het lot van Jeruzalem en de ellende zijner landgenooten; zie Zeeman, 296; Harreb. I, 357: Hij zingt de Klaagliederen van Jeremias en vgl. fr. une jérémiade; hd. eine Jeremiade anstimmen; eng. a jeremiad. Hiernaast een werkw. jeremiassen of gewoner jeremieeren, jammeren, weeklagen, lamenteeren (fr. lamenter), en een znw. gejeremieer.

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina