getal* [cijfer, aantal] {1201-1250; als grammaticale term 1576} van tal [getal], dat verwant is met taal en tellen.

getal znw. o., mnl. ghetal o. (gen. ghetāles). = os. gital o. “getal, serie”, fri. tal o. “getal”, ags. getæl o. “id., stam, afdeeling, register”. Vgl. ndl. (al mnl.) tal o. “getal” (in samenst. en in zonder tal), os. tal o. (in gêr-tal “jaarkring”), ags. tæl o. “getal, serie”, on. tal o. “woorden, gesprek, taal, getal, berekening”. Zie verder taal.

getal’ (het, -len), (ook:) kroonjaar, leeftijd van een rond aantal jaren (5, 10, 15 enz.). Dan staan ze ’s ochtends voor de deur en dan zingen ze voor me, ‘lange libi [S, leven] en gezondheid, dat die Eendracht wense joe’, dat is met je getal, en als je lunsroem hebt, je wordt 50, 55, en zo door, dan komt er bazuinkoor*, ze staan om de hoek, en ineens komen ze tevoorschijn en ze spelen voor je (A. Resida volgens Van Westerloo & D. 21). - Zie ook: bigi jari*, jubileum*.

Het getal van het beest, het getal 666, verbonden aan het beest, de antichrist, uit de Openbaringen; algemener: het op ondergang en onheil wijzend getal, het ongeluksgetal 666.

Het ongeluksgetal bij uitstek, het getal van het beest, wordt genoemd in Openbaring 13:18, in een raadselachtige uitspraak: 'Hier komt het aan op wijsheid. Laat ieder die inzicht heeft het getal van het beest ontcijferen; er wordt een mens mee aangeduid. Het getal is zeshonderdzesenzestig' (NBV). Deze woorden volgen op een beschrijving van het beest, een demonische macht, de antichrist, dat volgens de visioenen van Johannes zal opstaan uit de aarde en de mensen aan zich zal onderwerpen (zie ook Beest). Kerkvaders en middeleeuwse exegeten, tot aan hervormde theologen en computerhaters die menen aan te kunnen tonen dat het getal in deze helse rekenmachine verborgen is, in alle tijden is gepoogd door vernuftige berekeningen via allerlei sleutels het raadsel te ontsluieren. Enkele verklaringen voor het getal zijn: het verwijst naar keizer Nero, door de getalswaarde van de Griekse letters, naar de paus, door de getalswaarde van de Romeinse cijfers in een van zijn titels, of, in onze eeuw, naar Hitler, door de getalswaarde van Romeinse letters die zijn naam vormen.
Hoewel minder prominent dan het getal 13, speelt 666 als ongeluksgetal soms nog een rol, bijvoorbeeld bij het toekennen van kentekens van auto's.

Leuvense Bijbel (1548), Openbaring 13:18. Wie verstant heeft, die rekene tghetal der beesten. (Statenvertaling (1637): het ghetal des Beests.)
En de man die anders / haastig lopend / eenzaam en luidkeels // spreekt van het Beest en het Getal, / hij staat nu om de // tien meter stil / en dempt zijn / verdwaalde stem. (H. Andreus, Verzamelde gedichten, 1983 (Een wandelaar, 1970), p. 730)
[Bij het meten van een gestrande walvis] vreesden de toeschouwers iets vreselijks, namelijk het getal dat het getal van het beest is, en hoewel ze geen van allen konden lezen, waren er die meenden het getal te zien [in het zand geschreven]. Zeshonderdzesenzestig. (P.F. Thomése, Zuidland, 1990, p. 38)
'Sommige mensen weigeren ook bepaalde letter-of cijfercombinaties', vertelt Vandereydt. 'Een paar weken geleden hadden we PKK, een kenteken dat je beter niet aan een Turk geeft. 666, het nummer van het beest, wordt wel eens geweigerd om religieuze redenen en niemand rijdt graag rond met KUT op de nummerplaat.' (De Standaard, dec. 1995)

getal ‘cijfer, aantal’ -> Frans dialect † (vendre par) ghitalle ‘maat voor vissen (120)’; Negerhollands getaal, getal ‘cijfer, aantal’; Sranantongo getal ‘leeftijd van 10, 20, 30 e.d.’.

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.