Meehelpen? Ga naar etymologieWiki
![]()
|
-eren - (achtervoegsel bij werkwoorden)Etymologische (standaard)werken
M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam-eren achterv. P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen-eren [uitgang van de onbepaalde wijs van werkwoorden] {in bv. sermoneren [een rede houden] 1265-1270} < frans -er, de uitgang van de onbepaalde wijs, maar is in het nl. productief geworden, bv. in conveniëren. J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden-eren suffix ter vorming van ww. uit franse ww. op -er < lat. -āre, vgl. mnl. -ēren, mnd. -ēren, ofri. -ēra, -ēria. Daarnaast ook mnl. -ieren < fra. -ier. Oorspronkelijk werd het achtervoegsel alleen gebruikt in aan het frans ontleende ww., maar later werd het ook productief in afleidingen van nl. woorden, zoals boeleren, halveren, hoereren, redeneren, waarderen (vgl. W. de Vries, Programma Gymn. Groningen 1920-1, 190 vlgg. en v. Haeringen Suppl. 43). C.B. van Haeringen (1936), Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Supplement, Den Haag† -e[e]ren suffix, ter vorming van ww. uit ofr. -er < lat. -âre, mnl. -êren, mnd. -êren, ofri. -êra, -êria, ook in de scand. talen ontleend. Hiernaast mnl. -ieren, mhd. -ieren (hd. -ieren) uit ofr. -ier. Ospr. alleen productief in ontleende woorden, later werden ook van ndl. woorden ww. op -e[e]ren gevormd, als boele[e]ren, halve[e]ren, hoere[e]ren, redene[e]ren, waarde[e]ren, vgl. ook trotse[e]ren. (Zie over een en ander W. de Vries Woordv. 190 vlgg.). Soortgelijk verloop in het Hd. De. Zw. Thematische woordenboeken
N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek-eren (Frans -er)
Overige werken
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW. |