Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

contant - (in gereed geld)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

contant bn. ‘in gereed geld’
Vnnl. om contant verkoft [1530; WNT reputeeren], comptant ghetelt [1567; Stall.], die Heeren ... Betalen u contant [1589; WNT verstijven], contant gelt [1590; WNT voor II].
Wrsch. zowel via Frans contant, een andere spelling van comptant, letterlijk ‘tellend’, teg.deelw. van compter ‘tellen’ (deniers contens ‘contante penningen’ [1264]), als rechtstreeks uit zn. mv. Italiaans contanti ‘contant geld’, de gesubstantiveerde meervoudsvorm van het teg.deelw. contante ‘tellend, geldend, geldig’ [1310-12] van contare ‘tellen’. Zowel Frans compter als Italiaans contare zijn ontwikkeld uit Latijn computāre ‘(be)rekenen’, zie → computer.
Dit is een van de vele woorden op het gebied van het geldwezen die vele Europese talen vanaf de late Middeleeuwen aan het Italiaans hebben ontleend, bijv. → conto.
♦ contanten zn. mv. ‘gereed geld’. Vnnl. contanten [1604; WNT trachten]. Misschien ontstaan uit een formulering als in contanten gelde [1609; Stall.], maar al in 1640 is ook geattesteerd in contanten [1640; WNT verzekerdheid], zodat ontlening aan het Italiaanse contanti (mv.) ook niet onmogelijk lijkt.
Lit.: De Bruijn-van der Helm 1992

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

contant [in gereed geld] {1569} < frans contant < italiaans contante [tellend, geldend, geldig], mv. contanti [contant geld], eig. teg. deelw. van contare [tellen] < latijn computare (vgl. computer).

Thematische woordenboeken

N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

contant (Italiaans contante)

E.J. Dijksterhuis (1939), Vreemde woorden in de wiskunde

Contant (< Fr. comptant, part. praes. van compter = tellen; < Lat. computare = berekenen). De contante waarde van een verplichting beduidt het bedrag, dat men er onmiddellijk voor kan neertellen.

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

contant ‘in gereed geld’ -> Indonesisch kontan ‘in gereed geld; vierkant (iets ontkennen); meteen, direct (beantwoorden)’; Ambons-Maleis kontán ‘in gereed geld’; Balinees kontan ‘in gereed geld’; Boeginees kontâng ‘in gereed geld’; Jakartaans-Maleis kontan ‘in gereed geld; meteen daarop’; Javaans kontan, kuntan ‘in gereed geld’; Keiëes kontang ‘in gereed geld’; Kupang-Maleis kontán ‘in gereed geld’; Madoerees kontan ‘in gereed geld’; Makassaars kontâng ‘in gereed geld’; Menadonees kontán ‘in gereed geld’; Minangkabaus kontan ‘in gereed geld; (in het) echt’; Soendanees kontan ‘in gereed geld; terstond, onverwijld’; Ternataans-Maleis kontán ‘in gereed geld’; Surinaams-Javaans kontan ‘in gereed geld’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

contant in gereed geld 1569 [Kool] <Frans

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina