Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

 

antagonist - (tegenstander, rivaal)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

antagonist zn. ‘tegenstander, rivaal’
Vnnl. antagonisten ‘tegengestelde spieren’ [1689; WNT Supp.]; nnl. antagonist ‘iemand met een tegengesteld standpunt’ [1794; WNT Supp.], “wederstrever, tegenstander, vijand, partij” [1824; Weiland].
Ontleend aan Frans antagoniste ‘rivaal’ [begin 17e eeuw; Rey], eerder alleen als bn. en oorspr. alleen als medische vakterm om spieren mee aan te duiden die tegengesteld werken aan andere spieren [1575; Rey], ontleend aan Grieks antagōnistḗs ‘mededinger, tegenpartij’, een afleiding van Grieks antagōnízesthai ‘strijden, wedijveren’, gevormd uit → anti- ‘tegen’ en het zn. agṓn ‘strijd’, afleiding van ágein ‘drijven, leiden’, zie → ageren.

EWN: antagonist zn. ‘tegenstander, rivaal’; de betekenis 'rivaal' (1794)
ANTEDATERING: Antagonist 'tegenstander' [1692; Cave, Aan den Leeser, 13]
[J. Luif (2010-2018), 'Oudere dateringen van woorden uit het EWN', in: Trefwoord (bewerkt)]

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

antagonist [tegenstander] {1689} < frans antagoniste < latijn antagonista < grieks antagōnistès [mededinger, tegenpartij], van antagōnizesthai [strijden, wedijveren, disputeren], van anti- [tegen] + agōn [strijd, wedstrijd] (vgl. agon).

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

antagonist ‘tegenstander’ -> Indonesisch antagonis ‘tegenstander’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

antagonist tegenstander 1689 [WNT] <Frans

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Instituut voor de Nederlandse Taal