![]() Meehelpen? Ga naar etymologieWiki
![]()
|
vers - (dichtregel)Etymologische (standaard)werken
M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdamvers 1 zn. ‘dichtregel; couplet; gedicht’ P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpenvers1 [dichtregel] {ve(e)rs, vaers 1236} < frans vers < latijn versus [oorspr. het omwenden, dan: wending in de dans, rij, regel, versregel], van vertere (verl. deelw. versum) [keren, wenden]. J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leidenvers 1 znw. o., mnl. vers, veers, vaers, evenals mnd. vers, ohd. vers, fers o. m. (nhd. vers m.), ofri. oe. fers, on. vers < lat. versus eig. ‘vore in akker’ (afl. van verrere ‘slepen’), maar dan gebruikt als versus metricus ‘versregel’. — Een relatief late ontlening (blijkens de overname van lat. v niet als w (zoals in wijn), maar als v, f), reeds in de 8ste eeuw overgeleverd. N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haagvers znw. o., mnl. vers, veers, vaers o. = ohd. vërs, fërs o. m. (nhd. vers m.), mnd. vërs o., ofri. ags. fërs o., on. vërs o. “vers”. Uit lat. versus “id.”, maar telkens weer beïnvloed door het lat. woord resp. fr. vers. Van dit laatste eng. verse. J. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Den Haag / Gentvers o., Mnl. id., gelijk Hgd. vers, Eng. verse, Fr. vers, uit Lat. versum (-us) = voor, streep, reeks, van verrere: z. war. Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands
G.J. van Wyk (2003), Etimologiewoordeboek van Afrikaans, Stellenbosch1vers s.nw. Thematische woordenboeken
Nicoline van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboekvers ‘dichtregel’ (Latijn versus); (blanke verzen) (vert. van Engels blank verses)
K. van Dalen-Oskam & M. Mooijaart (2005), Nieuw bijbels lexicon: woorden en uitdrukkingen uit de bijbel in het Nederlands van nu, uitgebreid met De Nieuwe Bijbelvertaling, AmsterdamTitel met hoofdstuk- en versnummer, bijvoorbeeld Regeerakkoord 18, vers 4 (zie hieronder), verwijzing in de vorm van een verwijzing naar een bijbeltekst, gebruikt als men de onfeilbaarheid of het belang van een tekst wil benadrukken. Dit is een parodie op het verwijzen naar een tekst in de bijbel. Het dikke boekwerk dat de bijbel is, is opgebouwd uit een groot aantal verschillende boeken, die alle uit een aantal hoofdstukken bestaan. Die hoofdstukken zijn op hun beurt onderverdeeld in verzen. Dit is gedaan om gemakkelijker over de tekst te kunnen schrijven en spreken. De verdeling in boeken bestaat al sinds de samenstelling van de bijbel maar de huidige hoofdstukindeling stamt uit de twaalfde eeuw en de verdeling in verzen uit de zestiende eeuw. Als een schrijver of spreker (een dominee of pastoor bijvoorbeeld) naar een bepaalde bijbeltekst verwijst, noemt hij gewoonlijk de titel van het boek, dan het hoofdstuknummer, gevolgd door vers en het versnummer. Een voorbeeld: het verhaal over de eerste wonderbare spijziging begint in Matteüs 14 vers 13. Deze structuur wordt ook wel, soms met enige spot, gebruikt bij het verwijzen naar andere teksten waarvan men duidelijk wil maken dat ze heel belangrijk voor iemand zijn en beschouwd worden als onfeilbaar. Er is een brief van ma gekomen deze morgen, ze preekt weer Gerrit de Veer één vers één. (J. van Dorp-Ypma, Dominee in Laodicea, z.j., p. 151) T. Pluim (1911), Keur van Nederlandsche woordafleidingen, PurmerendVers, van ’t Lat. versus = versregel. Uitleenwoordenboeken
N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015vers ‘dichtregel, couplet, gedicht’ -> Negerhollands vaers ‘dichtregel’; Papiaments † vèrshe, vers ‘dichtregel’; Sranantongo fersi ‘gedicht’. Dateringen of neologismen
N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdamvers dichtregel 1100 [Willeram] <Frans Overige werken
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW. |