ruimte zn. ‘plaats om zich te bewegen; lege deel van het heelal’
Mnl. op mijn ruumt ‘in volle vrijheid’ [1450-1500; MNW ruum], hoor oude rwmpte ende wiette ‘haar oude breedte en wijdte’ [1460-86; MNW]; vnnl. grote plaetse ende ruymte behoufvende ‘die veel plaats en ruimte nodig hebben’ [1564; WNT], ruimt ‘overvloed’ [1626; WNT], in de ruimte ‘in het luchtruim, het heelal’ [1646; WNT], wat meerder ruymte van tijdt ‘wat meer tijd’ [1657; WNT], in de ruymte ‘in het open veld’ [1688; WNT]; nnl. eer het schip in de ruymte quam ‘voordat het schip op open zee kwam’ [1727; WNT], ruimte ‘onbekrompenheid’ [1873-83; WNT].
Afleiding van het bn. → ruim 2 met hetzelfde achtervoegsel als in → diepte.
Mnd. rūmte ‘id.’. Ontleend aan het mnl. of het mnd. is nhd. Räumte ‘scheepslading, open zee’ [18^e eeuw; Kluge].

ruimte znw. v., eerst laat-mnl. rūmede, met suffix iþō afgeleid van ruim en later met verscherping van d > t zoals in breedte, lengte.

ruimte ‘plaats om zich te bewegen’ -> Duits Räumte ‘plaats om zich te bewegen’ (uit Nederlands of Nederduits); Negerhollands ruum, rymte ‘grote kamer, plaats om zich te bewegen’.

1963. Zich op (of in) de ruimte houden,

d.i. zich op de vlakte houden, zich zijn vrijheid voorbehouden, zich buiten schot houden, zich niet bloot geven, zich niet genoegzaam uitlaten; zich niet verbinden door een belofte (Molema, 351). Vgl. De Vrijheid, 12 April 1922, 1 bl. k. 4: Minister van IJsselsteijn hield zich volkomen in de ruimte: de Regeering wacht het resultaat van de conferentie te Genua af; Haagsche Post, 18 Dec. 1920, p. 2064 k. 2: Frankrijk bleef zich op de ruimte houden; Nkr. 21 Januari 1922 p. 5: Hij (de Minister) hield zich veilig in de ruimte. Hij zou de zaak nog onderzoeken.