Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

 

nerveus - (zenuwachtig)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdam

nerveus bn. ‘zenuwachtig’
Vnnl. nerueux ‘vol aderen oft senuachtich, sterck’ [1553; Van den Werve], nerveux ‘zenuwaghtigh, kraghtigh’ [1650; Hofman]; nnl. nerveus ‘m.b.t. de zenuwen’ in een nerveus stadium ‘(koorts in) een stadium waarbij de zenuwen worden aangetast’ [1844; WNT typheus], ‘zenuwachtig’ in het nerveuse of zenuwachtige ... gestel [1866; WNT].
Ontleend aan Frans nerveux ‘zenuwachtig’ [1789; Rey], eerder ‘pezig, krachtig’ [13e eeuw; Rey], ontleend aan Latijn nervōsus ‘pezig, gespierd; pittig, krachtig’, afleiding van nervus ‘spier, pees, snaar’.
Latijn nervus is door metathese van -ur- > -rv- ontwikkeld uit *sneuros en is verwant met: Grieks neũron ‘spier, pees, snaar’; Sanskrit snā́van- ‘id.’; Avestisch snāvarə ‘id.’; Armeens neard ‘pees, snaar’; Tochaars B ṣñaura ‘zenuw, pees’; < pie. *sneh1ur- (genitief *sneh1uen-) (IEW 977), wrsch. een afleiding van de wortel *(s)neh1- ‘spinnen’, zie → naaien. Zie ook → snoer.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

nerveus [zenuwachtig] {1844} < frans nerveux [idem] < latijn nervosus [gespierd, krachtig], van nervus [pees, spier, zenuw] + -osus [vol van].

Thematische woordenboeken

Nicoline van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

nerveus (Frans nerveux)
Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

nerveus zenuwachtig 1844 [WNT typheus] <Frans

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Meertens Instituut