horizontaal bn. ‘in hetzelfde vak liggend als de horizon’
Vnnl. een horizontael linie ‘een horizontale lijn’ [1614; WNT voet].
Ontleend aan Frans horizontal ‘id.’ [1545; Rey], afleiding van horizon ‘gezichtseinder’ met de -t- uit de oudere Franse vorm horizont, gebaseerd op de Latijnse verbogen vormen, zie → horizon.

horizontale instroming, zie citaat.

Zo zijn er wel beleidsvoornemens om lacunes in de personeelsopbouw aan te vullen door wat ‘oudere burgers’ te werven. Die krijgen dan een militaire opleiding zonder dat zij heel de gebruikelijke carrièregang van laag tot hoger mogen volgen. Dit is de zogenaamde ‘horizontale instroming’. De mogelijkheid zou bij deze wervingsactie echter alleen openstaan voor reserve-officieren en dienstplichtigen; vrouwen zonder militair verleden maken hoe dan ook geen kans. (Vrij Nederland, 21/09/85)

horizontale programmering; horizontalisering, televisie- en radiojargon voor een vorm van programmeren waarbij elke dag dezelfde doelgroep op hetzelfde tijdstip bereikt wordt. Aanvankelijk alleen gebruikt m.b.t. radioprogramma’s. Eigenlijk een Angelsaksische vinding, die in Nederland voor wat de radio betreft in de jaren zestig is geïntroduceerd door zeepiraten als Radio Veronica. De term is vrij laat tot de woordenboeken doorgedrongen.

De laagste trap in de richting van de geïntegreerde nieuwszender heeft veel weg van wat nu bestaat. De vernieuwing zal dan bestaan uit aanpassing van triviale zaken als ‘jingles’ en een poging tot horizontale programmering. ‘De traditionele uitzenduren zijn voor de omroepen die alle dagen zoveel mogelijk hun naam en eigen geluid willen laten horen heilig’, zegt Haasbroek. (NRC Handelsblad, 13/01/89)
Hij prijst Haasbroek voor diens geslaagde poging het stoffige imago van Radio 5 wat op te poetsen, door ‘horizontalisering van de programma’s’ (elke dag wordt dezelfde doelgroep op ongeveer hetzelfde tijdstip bediend), maar vraagt zich af of het ooit echt wat zal worden. (Vrij Nederland, 21/01/89)
Zomaar een doordeweekse avond. Maandag toevallig, maar het had net zo goed een andere dag kunnen zijn. De programma’s van de zender, die deze week een jaar bestaat, keren met een strakke regelmaat elke dag op hetzelfde uur terug. ‘Horizontale programmering’ heet dat met een mooie term, bevorderlijk voor de herkenbaarheid. (Trouw, 03/02/90)
Als antwoord op de onmetelijke populariteit van Radio Veronica, waar Willem van Kooten naar Amerikaans voorbeeld met veel succes de horizontale programmering (thans de kurk onder het succes van RTL4 en volgens McKinsey hèt redmiddel voor Hilversum) heeft ingevoerd komt in augustus 1965 Hilversum3 in de lucht. (Elsevier, 18/05/91)