Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

 

grapefruit - (grote citrusvrucht (Citrus paradisi))

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdam

grapefruit zn. ‘grote citrusvrucht (Citrus paradisi)’
Nnl. grapefruit “soort pompelmoes” [1929; Kramers II], ik at in razend tempo m'n grape-fruit [1936; WNT Aanv.].
Ontleend aan Amerikaans-Engels grapefruit [1814; OED] samengesteld uit grape ‘druif’ < Frans grappe ‘druiventros’, van vulgair Latijn *grappāre ‘druiven plukken, wrsch. met een soort haak’, een woord van Germaanse herkomst, van de wortel van grabbelen en → grijpen, en fruit ‘vrucht’, zie → fruit. De naam is misschien ontstaan omdat de vruchten in bossen bijeengroeien; het is ook mogelijk dat men de smaak van het fruit benoemde.
De vrucht is in Noord-Amerika, waar de naam grapefruit vandaan komt, niet inheems, maar in de 18e eeuw uit Azië ingevoerd. Het is oorspr. een kruising van de in Nederland al veel langer bekende → pompelmoes (Citrus maxima) en de zoete sinaasappel. Pompelmoes is nu nog in het BN en het Surinaams-Nederlands het gewone woord voor ‘grapefruit’.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

grapefruit [citrusvrucht] {na 1950} < engels grape-fruit [idem], grape [druif] < frans grappe [haak, tros] < provençaals grapa, uit het germ., vgl. nederlands krap [wervel van deur]; het frans grappe in de betekenis ‘tros’ kwam voort uit oudfrans graper, craper [druiven plukken] (met een grappe [haak e.d.]); de grapefruit is zo genoemd omdat de vruchten in trossen groeien.

Thematische woordenboeken

Nicoline van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

grapefruit (Engels grapefruit)
Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

grapefruit citrusvrucht 1929 [KWT] <Engels

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Meertens Instituut