Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

 

glucose - (druivensuiker)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdam

glucose zn. ‘druivensuiker’
Nnl. dat ... de tegenwoordigheid van glucose, kleurstoffen enzv., de kristalvorming zeer belemmeren [1850; Harting], glucose ‘zetmeelsuiker’ [1859; WNT zetmeel], de glucose of het onkristalliseerbare (in suikerrietsap) [1865; WNT Aanv.], nieuwe suikerachtige stoffen ... naast de bekende glucosen [1895; WNT Aanv.].
Internationale chemische term, gebaseerd op Grieks gleũkos ‘zoete wijn’, afgeleid van glukús ‘zoet, gesuikerd’. Op basis van Grieks glukús zijn sinds het eind van de 18e eeuw meer internationale chemische termen gevormd, waaronder → glycerine.
Grieks glukús is verwant met Myceens gleũkos (< *dleũkos) ‘zoete wijn’ en misschien met Latijn dulcis ‘zoet’ (zie → douceur(tje)); bij de wortel pie. *dlku- ‘zoet’ (IEW 222).
Lit.: P. Harting (1850), Het mikroskoop: deszelfs gebruik, geschiedenis en tegenwoordige toestand, Utrecht, deel III, 488

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

glucose [druivensuiker] {1886} gevormd van grieks gleukos [most], myceens de-re-u-ko [most], verwant met glukus [zoet], verwant met latijn dulcis [idem]; o.i.v. glukus is ten onrechte u in plaats van eu getreden.

Thematische woordenboeken

Nicoline van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

glucose (van Grieks glukus)
Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

glucose druivensuiker 1865 [Aanv WNT]

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Instituut voor de Nederlandse Taal