forfait zn. ‘van tevoren vastgesteld bedrag’; (BN) ‘afwezigheid op een afspraak (in de sport)’
Mnl. forfait ‘misdaad’ in den man die forfait heuet gedaen ‘de man die een misdaad heeft begaan’ [1237; CG I, 30], ‘geldstraf voor een misdaad’ in forfait ... moet hi gelden binnen derden daghe ‘de boete moet hij betalen binnen drie dagen’ [1237; CG I, 32-33], beide betekenissen al in het vnnl. verouderd. Nnl. eerst en vooral in de combinatie à forfait ‘tegen een van tevoren vastgestelde prijs, dus niet per stuk (bij waren) of per tijdseenheid (bij geleverde diensten)’ [1847; Kramers]. Daarnaast als belastingtechnische term forfait ‘regeling waarbij voor het gemak gebruik wordt gemaakt van één vast percentage of bedrag’ [1973; WNT Aanv.]. BN (in de sporttaal) zijn de betekenis ‘afwezigheid bij een vastgestelde ontmoeting’ in de uitdrukkingen forfait geven of verklaren ‘verstek laten gaan’ [1976; van Dale], forfaitcijfers, forfaitscore ‘fictieve score (bij voetbal 5-0) die bij forfait wordt genoteerd’, en de betekenis ‘geldboete wegens verstek laten gaan (in de draf- en rensport)’, voor (zeker paard) is forfeit gedeclareerd [1889; weekblad Het Sportblad 1, 1, 3].
Zowel in de Middelnederlandse als in de huidige algemeen Nederlandse betekenis ontleend aan Frans forfait. In de betekenis ‘misdrijf’ is het Franse woord een afleiding van forfaire ‘een misdrijf begaan’ [eind 10^e eeuw; Rey], dat is gevormd uit Oudfrans fors ‘buiten’ (uit Latijn forīs ‘id.’, zie → forens) en faire ‘doen, handelen’ (uit Latijn facere ‘id.’, zie → feit).
De betekenis ‘afgesproken geldbedrag’ hoort bij een ander woord, nog geattesteerd als Middelfrans fayfort [1580; Rey] (uit fait, zn. bij faire, en for ‘belastingaanslag’ < ‘marktprijs’ < forum ‘markt’), dat echter algauw [1639; Rey] door volksetymologie vereenzelvigd werd met het oudere forfait, dat metonymisch ook ‘geldstraf, opgelegd vanwege een misdrijf’ kon betekenen.
De jongste, uitsluitend BN betekenis uit de sporttaal is ontleend aan de Franse uitdrukking déclarer forfait, oorspr. uit de wielersport ‘een wielerkoers afbreken’ [1892; Rey], waarin forfait zijn betekenis heeft ontleend aan Engels forfeit, dat op hetzelfde Oudfranse woord teruggaat.

forfait vast bedrag 1847 [Aanv WNT] <Frans