Meehelpen? Ga naar etymologieWiki
![]()
|
flard - (afgescheurde lap, rafelige strook)Etymologische (standaard)werken
M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdamflard zn. ‘afgescheurde lap, rafelige strook’ P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpenflard* [afgescheurde lap] {flerd ca. 1600} een jonge vorming met de klankschilderende fl- anlaut, die buiten het fries en het middelnd. geen verwanten heeft; vergelijkbaar in vorm en betekenis met fleer, mogelijk ook daarvan afgeleid. J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leidenflard znw. v., sedert de 17de eeuw, vgl. oostfri. flarde ‘lap (van een long)’, fri. flarde ‘flard, vod’, ndd. flarde naast flarre, flirre en oostfri. flarre, flār ‘breed, plat voorwerp’, mnd. vlarre, vlerre ‘brede, vormloze wond’. Het is bij deze altijd min of meer affectieve woorden mogelijk, dat geheel onregelmatige ontwikkelingen hebben plaatsgehad, maar naar betekenis en vorm is het zeker te vergelijken met on. flasa ‘dunne schijf; splinter’, nnoorw. dial. flasa ‘los afhangende lap van de schors’, flasa ‘afsplinteren’, nzw. dial. flasa ‘afschillen’. Men kan vergelijken lit. plaskanos ‘roos op het hoofd’ (IEW 834) en dan hoger op verband zoeken met de idg. wt. *(s)phel ‘splijten’. Het woord flard zou in dit geval op *flazdō kunnen teruggaan. Opmerkelijk is overigens dat de klankverbinding fl zo vaak dient om dunne schijfjes aan te duiden, zoals in flensje, flint, vlade, vlak en dgl. N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haagflard znw., gew. mv., nog niet bij Kil. Komt ʼt eerst in ʼt Oofri. voor: flarde v. “lap (van een long)”. Vgl. ndd. flarde, flarre, flirre, oostfri. flarre, flár “breed, plat voorwerp”, fri. flarde “flard, vod”, ook mnd. vlarre, vlerre v. “breede, vormlooze wond”. Wellicht bij fleer, enz., vgl. voor de bet. aldaar dr. flèèr. C.B. van Haeringen (1936), Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Supplement, Den Haagflard. Reeds bij Roemer Visscher. J. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Den Haag / Gentflarden m. meerv., uit Ndd. flarden, nevens flarren + Mhd. vlarre: onomat. Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands
F. Debrabandere (2010), Brabants etymologisch woordenboek: de herkomst van de woordenschat van Antwerpen, Brussel, Noord-Brabant en Vlaams-Brabant, Zwolleflars, zn.: flard. Vnnl.1642 aan flarzen te scheuren (Hooft); 1776 flarze ‘gescheurde lap’, Meierij (Heeroma). Var. van flard. Ndd. flarre, flirre, Twents flarde, flarre ‘afgescheurd stuk, vod’, Ns. flarr, flard ‘lap’, De. flære, flerre ‘scheur, snee’, Mhd. vlarre, vlerre, N. flasa ‘los afhangende lap van de schors’. Wellicht verwant met Mnl. vlaen ‘villen’. F. Debrabandere (2005), Oost-Vlaams en Zeeuws-Vlaams etymologisch woordenboek: de herkomst van de Oost- en Zeeuws-Vlaamse woorden, Amsterdamflaart(e) (B, W), zn. v.: vrouw (pej.), lichtzinnig meisje, slet. Overdr. uit Ndl. flard 'lap', dat in de Achterhoek ook 'lichte vrouw' betekent. Vgl. dweil, slons 'lor > slet', flaars 'scheldwoord voor vrouwen'. G.J. van Wyk (2003), Etimologiewoordeboek van Afrikaans, Stellenboschflard s.nw. (gewoonlik in die mv. flarde, voorafgegaan deur aan) S.P.E. Boshoff en G.S. Nienaber (1967), Afrikaanse etimologieë, Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kunsflard: gew. in mv., “afgeskeurde lap, papier, strook” (bv. v. wolk); Ndl. flard (nog nie by Kil nie), Pd. flarde, verw. blb. beperk tot Ned.-Fri.; by vRieb aan flerden en aen flersen (ondersk. 30 Okt. en 30 Des. 1652). Uitleenwoordenboeken
N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015flard ‘afgescheurde lap’ -> Fries flarde ‘afgescheurde lap’. Dateringen of neologismen
N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdamflard* afgescheurde lap 1600 [WNT] Overige werken
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW. |