Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

factuur - (rekening van de geleverde goederen of diensten)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdam

factuur zn. ‘rekening van de geleverde goederen of diensten’
Vnnl. facture ‘rekening van waren’ in eenige ..., daer ghy de specificatie in de facture affvinden sult ‘enige ... waarvan u de specificatie op de factuur zult vinden’ [1600; de Jonge I, 238]; nnl. factuur.
Ontleend aan Frans facture ‘id.’ [1611; Rey], ellips voor lettre de facture ‘id.’ [1540; Rey], met facture als nieuwvorming op basis van de stam van facteur ‘zaakgelastigde’, ontleend aan Latijn factor ‘maker, vervaardiger’, zie → factor.
♦ factureren ww. ‘een factuur uitschrijven, verwerken op een factuur’. Nnl. de gefactureerde prijzen ‘de prijzen op de factuur vermeld’ [1843; Handelsmag. 397a], factureren “over verkochte of ingekochte waren omstandige rekening afleggen” [1847; Kramers], ‘(een verkoop) verantwoorden op een factuur’ [1896; WNT Aanv.]. Afleiding van factuur, maar wrsch. niet zonder invloed van Duits fakturieren [19^e eeuw; EDuden] en/of Frans facturer [1829; Rey], beide ook afgeleid van de corresponderende zelfstandige naamwoorden.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

factuur [lijst van geleverde goederen] {1625} < frans facture [uitvoering, maaksel, fabricatie, factuur] < latijn factura [het maken, schepping, maaksel, schepsel], van facere [maken, doen].

J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden

factuur znw. v., eerst nnl. < fra. facture ‘warenrekening’ < lat. factura ‘het vervaardigen’; de oudste bet. van het franse woord was ‘bewerking, samenstelling’. De nieuwe betekenis kwam op in aansluiting aan het woord factor, mnl. factoor ‘zaakgelastigde’, de persoon, die de inkoopsrekening aan zijn lastgever zond. Later ging factuur ook ‘verkoopsrekening’ betekenen.

C.B. van Haeringen (1936), Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Supplement, Den Haag

† factuur znw., nnl., uit mlat. factûra. Ospr. de inkoopsrekening door den factor (in de bet. ‘zaakgelastigde’, die mnl. factoor m. al heeft) aan zijn lastgever gezonden. De bet. ‘verkoopsrekening’ is jonger.

J. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Den Haag / Gent

factuur v., uit Lat. facturam (-a) = maaksel, afgel. van v.d. van facere (z. doen); in ’t Mlat. werd de bet. door die van factor (z. factorij) gewijzigd.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

G.J. van Wyk (2007), Etimologiewoordeboek van Afrikaans, Supplement, Stellenbosch

faktuur s.nw.
Opgawe wat o.a. die hoeveelhede en pryse van handelsware wat verkoop is, vermeld.
Uit Ndl. factuur (1600). Die bet. van Ndl. factuur was oorspr. 'rekening van gekoopte goedere', en die bet. 'rekening van verkoopte goedere' het later ontwikkel.
Ndl. factuur uit Fr. facture as handelsterm, met lg. uit Latyn factura 'skepping, maaksel', 'n afleiding van facere 'maak, doen'.

Thematische woordenboeken

Nicoline van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

factuur (Frans facture)

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

factuur ‘rekening voor geleverde goederen’ -> Indonesisch faktir, faktur, paktur ‘rekening voor geleverde goederen’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

factuur rekening voor geleverde goederen 1600 [De Jonge I, 238] <Frans

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina