Meehelpen? Ga naar etymologieWiki
![]()
|
encyclopedie - (alfabetisch beschrijvend overzicht)Etymologische (standaard)werken
M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdamencyclopedie zn. ‘alfabetisch beschrijvend overzicht’ P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpenencyclopedie [beschrijvend woordenboek] {encyclopaedia 1654} < frans encyclopédie, een in de handschriften verkeerd genoteerd woord grieks egkuklopaideia [idem], dat had moeten zijn hè egkuklios paideia [een cursus van complete opleiding] (d.w.z. in de artes liberales) = ta egkuklia; van egkuklios [rond] (vgl. encycliek) + paideia [opvoeding, opleiding, algemene ontwikkeling], van pais (2e nv. paidos) [kind]. Thematische woordenboeken
N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboekencyclopedie (Latijn encyclopaedia)
T. Pluim (1922), Wetenswaardig allerlei: bijdragen tot algemeene kennis voor studeerenden bijeenverzameld door T. Pluim, GroningenEncyclopaedie (van ’t Gr. en = in, kuklos = kring, paideia = leer). Aldus noemt een woordenboek, waarin alle vakken van menschelijke kennis behandeld worden en wel alphabetisch: landen, steden, dorpen, rivieren, enz.; dichters schrijvers, staatslieden, vorsten, goden, enz.; veldslagen, helden, enz.; planten, dieren, mineralen; onderwerpen uit de natuurkunde, chemie, sterrenkunde, wijsbegeerte, enz. enz.. In ons land zijn bekend de encyclopaedie van Winkler Prins (bewerkt naar den beroemden Duitschen “Brockhaus”, die uit 18 zware deelen bestaat) en die van Vivat (in 11 deelen). Ook van afzonderlijke vakken bestaan in engeren zin zulke woordenboeken. Groote bekendheid, in zekeren zin beruchtheid, verkreeg de Fransche encyclopaedie, die Diderot en d’Alembert te Parijs uitgaven (1751–1772 in 28 dln.). In deze Enc. waren vooral de nieuwe denkbeelden over staatkunde, wijsbegeerte en godsdienst omhelsd, die de revolutie voorbereidden. Men noemde de medewerkers van dit woordenboek benevens de aanhangers hunner denkwijze de Encyclopaedisten, o. a. Rousseau, Voltaire en Montesquieu. Uitleenwoordenboeken
N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015encyclopedie ‘beschrijvend woordenboek’ -> Indonesisch énsiklopédi ‘beschrijvend woordenboek’. Dateringen of neologismen
N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdamencyclopedie beschrijvend woordenboek 1654 [Claes] <Frans Overige werken
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW. |