Meehelpen? Ga naar etymologieWiki
![]()
|
cement - (snel verhardend bindmiddel)Etymologische (standaard)werken
M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdamcement zn. ‘snel verhardend bindmiddel’ EWN: ♦ cementeren ww. 'met cement besmeren; twee metalen onderdelen met een bindmiddel aan elkaar bevestigen' (1860-61) P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpencement [mortel] {ciment 1350} < oudfrans ciment, cement < latijn caementum [gehouwen natuursteen, in laat-lat. cement, mortel], van caedere [hakken, houwen, slaan, kloppen]. J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leidencement znw. o. m., mnl. ciment, chiment < ofra. cement, ciment < lat. caementum ‘gebroken rotsstenen’. N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haagcement znw. o., mnl. ciment (chiment) o. Uit lat. caementum, via ofr. cement, ciment. Ook reeds mhd. J. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Den Haag / Gentcement n., over Ofra. cement (Nfra. ciment), uit Lat. cæmentum = puin, van cædo (z. scheiden). Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands
F. Aarts (2017), Etymologisch Dictionairke vaan ’t Mestreechs, Maastrichtcemint (zn.) verhardend bindmiddel; Middelnederlands chyment <1300-1350> < Frans cément. G.J. van Wyk (2003), Etimologiewoordeboek van Afrikaans, Stellenbosch1sement s.nw. S.P.E. Boshoff en G.S. Nienaber (1967), Afrikaanse etimologieë, Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kunssement: verpoeierde gesteente tot dagha (bindmiddel) by bouwerk verwerk; Ndl. cement/ciment (Mnl. ciment), Hd. zement, Eng. cement, via Fr. cément/ciment oor Ll. cimentum uit Lat. caementum (hou verb. m. ww. caedere, “(stukkend) kap”, d.w.s. klippe tot gruis kap vir bindwerk). Uitleenwoordenboeken
N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015cement ‘mortel’ -> Noord-Sotho samente ‘mortel’ (uit Afrikaans of Engels); Tswana samêntê ‘mortel’ (uit Afrikaans of Engels); Xhosa samente ‘mortel’ (uit Afrikaans of Engels); Zoeloe semende ‘mortel’ (uit Afrikaans of Engels); Zuid-Sotho samente ‘mortel’ (uit Afrikaans of Engels); Indonesisch semén ‘mortel’; Ambons-Maleis semèn ‘mortel’; Atjehnees seumèn ‘mortel’; Jakartaans-Maleis semèn ‘mortel’; Javaans semèn ‘mortel’; Keiëes esmin ‘mortel’; Madoerees sēmmen ‘(bouwkunde) stof die snel hard wordt’; Makassaars simêng ‘(bouwkunde) stof die snel hard wordt’; Minangkabaus semen, simin ‘mortel’; Muna sume ‘mortel’; Sasaks sĕmen ‘mortel’; Soendanees sĕmen ‘mortel’; Singalees † simēnti ‘mortel’; Japans semento ‘mortel’; Papiaments semènt, samènt ‘mortel’; Sranantongo smenti, sementi ‘mortel’; Sarnami samenti ‘mortel’; Surinaams-Javaans semèn ‘mortel’. Dateringen of neologismen
N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdamcement mortel 1350 [MNW] <Frans Overige werken
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW. |