bronchitis zn. ‘aandoening aan de luchtwegen’
Nnl. bronchictes ‘zekere aandoening’ [1832; Weiland], Bronchitis ‘id.’ [1847; WNT typhus].
Internationaal neologisme, gevormd uit Latijn bronchia (mv.) ‘bronchiën’ < Grieks brónkhia bij brónkhos ‘luchtpijp, keel’, met het achtervoegsel → -itis dat ontstekingen aangeeft.

EWN: bronchitis zn. 'aandoening aan de luchtwegen' (1832)
ANTEDATERING: om haar ... van "bronchitis" te onderscheiden [1814; Jaarboeken GHN 3, 101]
[J. Luif (2010-2018), 'Oudere dateringen van woorden uit het EWN', in: Trefwoord (bewerkt)]

bromkatjies s.nw.
Brongitis.
Deur volksetimologie ontstaan uit Eng. bronchitis (1814).

brongitis s.nw.
Ontsteking van een of meer van die vertakkinge van die lugpyp.
Uit Eng. bronchitis (1814).

artsexamen [examen dat men moet afleggen om de titel van arts te krijgen] (1865). De nieuwe wet op de geneeskunde van 1865 maakt melding van het ‘artsexamen’. De kennis van medische zaken neemt in deze periode toe. Zo constateert neerlandicus Jan te Winkel in het gedenkboek Eene halve eeuw 1848-1898: “Opmerkelijk is vooral onder beschaafde of zelfs minder beschaafde leeken het toenemend gebruik van medische termen. Wat vroeger “zenuwzinkingkoorts” heette, wordt nu typhus of typheuse koorts genoemd, en de “briefjes” van besmettelijke ziekten hebben een lastig woord als diphtheritis zelfs reeds onder het lagere volk in gebruik doen komen, met serum er bij. Van désinfecteeren en antiseptisch spreken zelfs barbiers en haarsnijders, zooals dienstboden van bacteriënvrije, gesteriliseerde en gepasteuriseerde melk. Koortsthermometers zijn reeds in vele gezinnen voorwerpen van huiselijk gebruik geworden, en wie vroeger niet anders wist of koorts was koorts (gewoon, anderdaagsch of derdendaagsch) heeft nu den mond vol van intermitteerende koorts en malaria. Wie vroeger alleen van “tering” sprak, spreekt nu liefst van tuberculose. Wie vroeger alleen “verkoudheid” kende, gewaagt nu ook van bronchitis. Nu “constateert” men ook als leek een maagcatarh, wanneer men vroeger alleen beweerde, dat “de maag van streek” was. En sinds de “griep” epidemisch en onder zoo verschillende gedaanten is opgetreden, is het oude, bijna geheel vergeten woord influenza een woord van den dag geworden. [...] Zielkunde en zielsziekten zijn onderwerpen van algemeene belangstelling geworden, en ieder weet nu te praten van neurasthenie als van eene kwaal des tijds. Magnetiseurs en somnambules waren vroeger bekend: hypnotiseurs zijn eerst in het laatste kwart onzer eeuw meer algemeen ter sprake gekomen, en suggestie is zulk een gewoon woord geworden, dat men het ook reeds telkens hoort gebruiken, wanneer er niet bepaald van suggestie in hypnose sprake is.”

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.