azimut [hoekmeting] {1654} < frans azimut < arabisch as [de] + sumūt, mv. van samt [weg, manier, ook azimut], overgenomen in de meervoudsvorm en mét het niet-onderkende lidwoord: arabisch samt < latijn semita [pad].

† zenith znw. o., niet bij Kil. Internationaal woord, dat evenals azimuth op arab. as-samt ‘richting’ berust. De vorm zenit is ontstaan uit verkeerde lezing van zemt.

Azimuth (< Ar. as-samt = de weg, de richting; < Ar. lidwoord al, + samt, plur. simût, = weg; < Lat. sémita = voetpad, weg). Oorspronkelijk de in rechte lijn gemeten afstand van twee plaatsen. Thans: boog van de horizon tussen het zuidpunt en het snijpunt met de verticaalcirkel van een ster, gemeten van het zuidpunt in westelijke richting. Deze boog kan ook gemeten worden op cirkels evenwijdig met de horizon. Deze heten daarom azimuthcirkels. Een andere naam voor deze cirkels is → almucantar(at).

Azimut en zenit
Het eerste woord is samengesteld uit het Arab. lidwoord en het substantief semt; dus as-semt; eigenlijk de weg, de rechte weg, en bij de Arab. astronomen in denzelfden zin als bij ons. Zenit is hetzelfde woord als semt, bij de Arab. astronomen voluit semt-ar-ras (de semt van ’t hoofd).
Er is volstrekt geen reden om in ’t Hollandsch nog een h achter deze woorden te voegen, en het zoude beter geweest zijn, als men asimut en senit geschreven had; het gebruik heeft het evenwel anders gewild.

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.