Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

 

allegaar - (onbepaald voornaamwoord)

Etymologische (standaard)werken

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

allegaar* [allemaal] {al(le)gader [alles met elkaar] 1236} van al + gader, van gade.

J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden

allegaar bw., mnl. allegader, algader, vgl. ook altegader, gevormd uit al en gader, waarvoor zie: gade.

C.B. van Haeringen (1936), Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Supplement, Den Haag

allegaar, zal deels uit altegāder zijn ontstaan, deels de voortzetting zijn van mnl. algāder, allegāder.

J. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, Den Haag / Gent

allegaar bijw., uit al te gaar gelijk allemaal uit al te maal.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

G.J. van Wyk (2003), Etimologiewoordeboek van Afrikaans, Stellenbosch

algar vnw. (geselstaal) Ook alger.
Almal.
Sametrekking uit verouderde Ndl. allegaar of allegader, met lg. 'n samestelling van alle, wisselvorm van al, en gader (gadere), tans te gader. Die vorm allegaar maak in Ndl. plek vir allemaal, soos algar in Afr. vir almal.

S.P.E. Boshoff en G.S. Nienaber (1967), Afrikaanse etimologieë, Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

algar: “almal”; Ndl. allegaar (tot in 17e eeu o.a. algader(e)/allegader(e), vgl. Afr. vergader(ing)/vergaar), uit bw. al + gader, mntl. beïnvl. deur Ndl. vorm altegader (vgl. Eng. altogether).

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

allegaar ‘allemaal’ -> Duits dialect † Algaartje ‘rommel, modderhoop’; Negerhollands allegaar, alga, allgar ‘al, alle, alles, allerlei’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

allegaar* onbepaald voornaamwoord 1236 [CG I1, 24]

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Meertens Instituut