aids zn. ‘ziekte van het afweersysteem’
Nnl. AIDS [1983; Danner/Coutinho] met al spoedig de overgang van acroniem via eigennaam Aids [1986; Koenen] naar zn. aids [1990; Kramers III]. In samenstellingen aidspatiënt [1992; Dale], aidsvirus [1992; Dale].
Ontleend aan Amerikaans-Engels AIDS [1982; OED], een afkorting/letterwoord voor Acquired Immune Deficiency Syndrome ‘verworven immuniteitstekort-syndroom’ (tegenwoordig in Amerikaanse teksten gespeld als acquired immuno-deficiency syndrome).
Deze tot dan toe onbekende virusziekte werd voor het eerst in 1981 in Amerika beschreven. In 1982 werd het letterwoord AIDS gelanceerd om de toen gehandhaafde werknaam GRID, eveneens een acroniem (voor Gay Related Immune Deficiency ‘immuniteitstekort bij homo's’), te vervangen nadat gebleken was dat de ziekte niet alleen in homoseksuele maar in alle maatschappelijke kringen voorkomt. WL 1995 beschouwt het eerste lid in aids-patiënt, aids-virus etc. nog als afkorting en schrijft daarom een koppelteken. De gezaghebbende woordenboeken schrijven zulke samenstellingen vanaf de jaren 1990 aan elkaar wat erop wijst dat de overgang van afkorting naar volwaardig zn. in het Nederlands toen al was afgesloten.
Lit.: S. Danner/R. Coutinho (1983) ‘Het verworven immunodeficiëntiesyndroom (AIDS)’, in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 127, 830-832

aids [ziekte, ‘acquired immune deficiency syndrome’] (1983). Riemer Reinsma vermeldt in zijn Neologismen. Nieuwe woorden in de Nederlandse taal uit 1984 voor 1983 de nieuwe woorden aids, fitness, graffiti, implementeren, mensjaar en talkshow.

aids (← Eng.; acron. van acquired immune deficiency syndrome ‘syndroom van verworven immuniteitszwakte’), ziekte, veroorzaakt door een virus, waarbij het immuniteitssysteem wordt aangetast en het slachtoffer verzwakt. Er kunnen infecties optreden met meestal de dood als gevolg. Besmetting wordt overgedragen via bloed of seksueel contact. In 1979 voor het eerst beschreven. De eerste Nederlandse aidspatiënt, een homoseksuele man, werd in 1982 gesignaleerd. Naast homoseksuele mannen kregen ook hemofiliepatiënten, die vanwege hun bloederziekte veel bloedtransfusies nodig hebben, aids. Drugsgebruikers die elkaars naalden gebruikten werden eveneens ziek. → hiv^*.

De geschiedenis van AIDS begint eigenlijk met een bericht van enkele pagina’s in het ‘Morbidity and Mortality Weekly Report’ (‘Wekelijkse ziekte- en sterfteberichten’) van 5 juni 1981, uitgegeven door de Amerikaanse Gezondheidsdienst. In telegramstijl werd de ziektegeschiedenis van vijf mensen weergegeven. Deze vijf personen uit de Amerikaanse stad Los Angeles waren schijnbaar zonder enige reden in vrij korte tijd levensgevaarlijk ziek geworden. Deze publikatie vormde het eerste bericht over een nieuwe epidemie, die AIDS werd genoemd en die wegens haar bedreigende karakter, haar vooralsnog onduidelijke oorzaken en het ontbreken van een effectieve remedie grote onrust zou veroorzaken — hoe gering het aantal slachtoffers in het begin ook was. (dr. M.P.A.M. de Grood en dr. G.T. Haneveld: Aids. Feiten en achtergronden, 1986)
In Nederland zijn momenteel ruim 200 AIDS-patiënten en hun aantal verdubbelt zich elke tien maanden. (Opzij, februari 1987)
Lange tijd werd ontkend dat het aids veroorzakende Hiv-virus de grenzen van de Sovjetunie zou zijn overschreden. (Mens en Wetenschap, nr. 2/1989)
Rond het onderwerp ‘AIDS in de Sovjetunie’ hangt al snel een wat cynisch sfeertje. (Natuur en Techniek, februari 1989)
Elk middel in de strijd tegen aids kan een stap zijn, ja zelfs een mijlpaal. (Het Parool, 14/04/90)
De combinatietherapie heeft ook tegenstanders. Onder anderen de Fransman Montaignier, de ontdekker van het aidsvirus, en de Amerikaan Gallo. (DS Magazine, 10/01/97)
Opeens leek daar, zo rond 1980, vanuit het niets het aidsvirus op te duiken. Eerst in de Verenigde Staten, later in Europa, Afrika en de rest van de wereld. (HP/De Tijd, 24/05/97)