accommodatie zn. ‘geschikte inrichting’
Vnnl. accommadacie “toegeuinghe” [1503; Boutillier], accommodatie “behelpsaemheyt” [1585; Thuys], accom(m)odatie ‘regeling’ [1624; WNT]; nnl. ‘aanpassing’ [1919; WNT], ‘inrichting’ [1932; WNT], ‘verblijf’ [1933; WNT].
Ontleend aan Frans accommodation ‘aanpassing, inrichting’ [1566] < Latijn accommodātio ‘het in overeenstemming brengen’, bij het werkwoord accomodāre ‘toevoegen, in overeenstemming brengen’, van het bn. accommodus ‘geschikt, passend’, gevormd uit → ad- ‘tot, bij’ en commodus ‘passend’ (zie ook → commode), gevormd uit → com- ‘samen’ en modus ‘maat’, zie → mode.
De betekenis ‘verblijfsruimte(n)’ bestaat in het Frans niet en kan aan het Engels zijn ontleend: vne. accommodation [1604] heeft deze betekenis vanaf de eerste attestatie. Aangezien accommoderen in de betekenis ‘inrichten voor bemanning, gasten’ al vroeg geattesteerd is, is het ook goed mogelijk dat het Nederlands deze betekenis zelfstandig ontwikkeld heeft.
♦ accommoderen ww. ‘inrichten voor bemanning of gasten’. Vnnl. accommoderen “toeuoeghen” [1553; Werve], ‘beschikken’ [1553; Mussem], accommodeeren ‘regelen, aanpassen’ [1568; WNT approprieeren], ‘inrichten voor bemanning, gasten enz.’ [1598; WNT]. Ontleend aan Frans accommoder < Latijn accomodāre.

EWN: accommodatie zn. ‘geschikte inrichting’; de betekenis 'inrichting' (1932)
ANTEDATERING: ruime accomodatie voor twee volwassenen (in boot) [1888; NvdD 19/5]
[J. Luif (2010-2018), 'Oudere dateringen van woorden uit het EWN', in: Trefwoord (bewerkt)]

akkommodasie s.nw.
1. Losies, huisvesting, verblyfplek. 2. Fisiologiese aanpassing van die sintuie, bv. van die oog, waardeur dit outomaties voorwerpe op verskillende afstande kan sien. 3. Ruimte of plek, bv. vir passasiers op 'n vaar- of vliegtuig. 4. (ekonomie) Fasiliteite om geld op krediet te verkry.
In bet. 1 - 3 uit Ndl. accommodatie (1624 in bet. 1 en 2, 1932 in bet. 3). In bet. 4 uit Ndl. accommodatie of Eng. accommodation (1790). Eerste optekening in vroeë Afr. in bet. 1 op 5 Junie 1653 in die aanhaling "tot accommodatie van de siecken" (Resolusies van die Politieke Raad, C.1).
Ndl. accommodatie en Eng. accommodation uit Fr. accommodation uit Latyn accommodatio 'aanpassing, hoflikheid, inskiklikheid'.

Accommodatie (Lat. accommodátio = het zich voegen naar; accommodáre = iets aan zich aanpassen, naar iets schikken; < → ad- (2), + commodáre = behoorlijk inrichten; cómmodus = volgens de maat, passend, geschikt; < → com-, + módus maat). Aanpassing; spec. van het oog aan den afstand van het object. Het bijbehorend werkwoord is accommoderen.

accommodatie aanpassing 1624 [WNT] <Frans